Basında Mus2okur

Zaman gazetesi Gençlik eki, 16 Mart 2008

Zaman gazetesi Gençlik eki

Söyleşinin kupürünü görmek için tıklayınız.

Türkiye’nin müzik ansiklopedisi...

Zeren Çelebi, M. Ali Poyraz

M. Kemal Karaosmanoğlu
M. Kemal Karaosmanoğlu, matematiği, müziği ve bilgisayarı aynı programda buluşturuyor. Hazırladığı ‘mus2okur’, Türk müziği multimedya ansiklopedisi niteliğinde. Program, üniversiteler dahil birçok ortaöğretim ve dengi okullarda, derneklerde yoğun ilgi görüyor ve programa Türk müziğinin kaderini değiştirecek gözüyle bakılıyor.

Türk müziğinin dünü, bugünü, yarını diye en çok kafa yoran isimlerden biri de Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat Tasarım Fakültesi Müzik Aritmetiği öğretim görevlisi M. Kemal Karaosmanoğlu. Aslında müziğimizin geçmişinden emin, emin olmasına ama bugünü ve yarını konusunda bir şeyler yapmak gerektiğine inanıyor. Birçok matematikçi müzisyen gibi o da matematiğin bir sanat, müziğinse bir bilim olduğu görüşünde. Biri aklın, diğeri duyguların hiçbir yerde değişmeyen, her yerde aynı olan iki evrensel dili. Aralarında et ve tırnak gibi varoluşsal bir bütünlük olan müzik ve matematik, M. Kemal Karaosmanoğlu’nun hayâllerinde, bir dizi projenin nüvesini oluşturuyor. Hem matematikçi, hem bilgisayarcı hem de bir müzisyen olan M. Kemal Karaosmanoğlu, bu üç uzmanlığın kendisine yüklediği bir misyon olduğunu düşünüyor. Nota yazım programı, Türk müziği piyanosu imâli derken en son hazırladığı ‘mus2okur’ adlı Türk müziği multimedya ansiklopedisi niteliğindeki bilgisayar programı bilimsel boyuttaki hizmetlerini zirveye taşıyor. Geçtiğimiz günlerde Data Soft etiketiyle müzik marketlerdeki yerini alan ürün daha şimdiden on binlerce kişiye ulaşmış durumda. Üniversiteler dahil olmak üzere birçok ortaöğretim ve dengi okullarda, derneklerde yolun ilgi gören programa Türk müziğinin kaderini değiştirecek gözüyle bakılıyor. “Ben aslında Türk müziği notalarını düzgün yazabileceğim ve herkesin de kullanabileceği bir bilgisayar nota yazım programı geliştirmek istemiştim. Bilgisayarcı olduğum için dünyada bu anlamda üretilen birçok programı yakından görüp takip edebiliyordum. Batı müziği için birçok nota yazım ve ses sistemi, dahası Batı müziğinin tüm imkanlarını ortaya koyan onlarca program olduğunu görüyordum. Buna karşın bırakın Türk müziğinin zenginliklerini ortaya koyacak bir programı, notalarını yazma olanağı verecek bir program bile yoktu. O noktada ‘Bu görev bana düşüyor’ diye düşündüm ve bu göreve talip oldum.” şeklindeki açıklamasıyla ‘mus2okur’un ihtiyaçtan doğan bir ürün olduğunun altını çiziyor. Çok geçmeden başladığı çalışmaları bir yerde tıkanıyor. O noktada Türk müziği nazariyatı öğrenmenin çok önemli olduğunu söyleyen Karaosmanoğlu, hemen nazariyat öğrenmeye başlıyor. Bilgiler tamamlanınca da çalışmaları, büyük bir hızla olgunluk kazanıyor. Geliştirdiği bu nota yazım programı ile birçok eser hayâl ettiği gibi tertemiz, doğru ve güzel bir şekilde Türk müziği nota arşivine kazandırılıyor. İşte bu şekilde başlayan süreç ilk meyvesini ‘mus2okur’ Türk Müziği Multimedya Ansiklopedisi olarak veriyor.

KOSGEB (Küçük ve Orta Boy Sanayileri Geliştirme Başkanlığı) destekli projenin devamı niteliğinde bir başka ürün daha var. ‘mus2’ adındaki bu ürünün çıkmasıyla projenin tamamlanacağı söyleniyor. M.K. Karaosmanoğlu, bu iki ürün arasındaki temel fark için “İlkinin yalnızca hazır verileri okuyabilmesi söz konusu. ‘Mus2’ ise yeni bir eserin notasını girme, yeni bir makâm, bir usûl, ses sistemi vb. tanımlama yapabilme özellikleriyle daha geniş olanaklar sunuyor.” açıklamasını yapıyor.

Geleneksel hoca-öğrenci ikilisinin yerine bilgisayar-öğrenci ikilisini koyan ‘mus2okur’, Türk müziğini öğretmeyi hedefleyen bir bilgisayar programı. Türk müziğiyle yeni ilgilenmeye başlayanlara olduğu kadar, büyük zamanlı usûlleri, az kullanılan makâmları vb. öğrenmek isteyen deneyimli musikîşinasları da içine alan geniş bir hedef kitlesi var. Veritabanında 25 bin kadar eserin kimlik bilgileri, 1.000 dolayında eserin notaları bulunuyor.

Bu notalı eserler MIDI ya da bazı Türk müziği çalgılarıyla istenen akortta ve tempoda seslendirilebiliyor. Bu esnada eserin güftesi ya da notası ‘karaoke’ görünümünde izlenebiliyor. Program, Türk müziği ile ilgili makam, form, usul gibi konuları sesli, hareketli, görüntülü ve açıklamalı olarak sergiliyor. Bilgilerine erişilebilen tüm bestecilerimizin, güfte yazarlarımızın, derlemecilerimizin ve kaynak kişilerin varsa fotografları, kısa hayat hikâyeleri ve eserleri programın veritabanında toplanmış durumda. ‘mus2okur’ internetten sürekli güncelleniyor, veritabanı günden güne genişletiliyor. Ayrıca programda Türk müziği ses sistemini gerçek frekanslarıyla veren bir Türk müziği piyanosundan tutun da, vurmalılara, Batı müziği sazlarına varana dek 128 kadar enstrüman seçeneği sunuluyor.